به گزارش تابناک تبریز؛جی متیو مک اینیس J. Matthew McInnis کارشناس سابق وزارت دفاع و دستگاههای اطلاعاتی آمریکا که در حال حاضر کارشناس موسسه تحقیقاتی اینترپرایز از اندیشکده های نزدیک به جریانهای نومحافظه کار امریکا است در سخنانی در نشست اندیشکده شورای آتلانتیک با عنوان {تاثیر برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) بر نقشهای منطقه ای ایران} گفت:«در پنج سال گذشته ایران به شدت کوشیده است جریانی را در منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) حفظ کند که آن را محور مقاومت می نامند و درواقع به شبکه ای از شرکاء و عمالش اشاره دارد.
گوهر تاج این شبکه ، حزب الله لبنان است. البته ایران کوشیده است شماری از شیعیان شبه نظامی عراق و شمال سوریه را نیز به شبکه بیفزاید. دمشق حلقه اتصال این محور مقاومت و کانون اصلی آن است. باآنکه بشار اسد رئیس جمهور سوریه از نظر ایدئولوژیک متحد ایران به شمار نمی رود، در چند دهه معاصر ایران و سوریه به صورت بسیار پیچیده ای در هم تنیده شده اند و به نوعی، عمق استراتژیک هم شده اند. براساس چنین نگرشی، حفظ بشار اسد در مسند قدرت، به مسئله ای موجودیتی برای ایران تبدیل شده است تا اینکه موجودیتی را حفظ کند که از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در منطقه بوجود آورده است.
در این میان باید به نگاه آمریکا به سوریه توجه داشت. وقتی جنگ داخلی سوریه در سال دو هزار و یازده شروع شد، در وزارت دفاع و دفتر فرماندهی مرکزی آمریکا، ارزیابی ها درباره میزان اقداماتی که ایران حاضر است در سوریه انجام بدهد تا بشار اسد را حفظ کند، کمتر از حد واقع بود. همه در این خصوص اتفاق نظر دارند که اگر ایران از بشار اسد حمایت نمی کرد، او مدتها قبل سرنگون شده بود.
درباره کمتر از واقع ارزیابی کردن اقدامات ایران برای بشار اسد باید دقت کرد و نباید چنین رویه ای را دنبال کرد. ایران روندی را در سوریه دنبال می کند که من ان را ، چرخه تشدید حداقلی اقدامات توصیف می کنم یعنی اینکه ایران فقط به اندازه ای که لازم باشد در سوریه اقدام می کند تا بشار اسد حفظ شود و به مرحله بعدی برسد. مشکل مطرح این است که هرگاه ایران بر دامنه اقداماتش در سوریه افزوده است اعم از اینکه این کار با وارد کردن عناصری از حزب الله لبنان باشد یعنی کاری که در سال دو هزار و دوازده و دو هزار و سیزده به صورت آشکارتر انجام داد یا به تازگی هم با تشدید اقداماتش در سوریه همگام با اقدامات روسیه، درست است که ایران کمی فضا برای نفس کشیدن و مانور پیدا می کند اما در مرحله بعد، مخالفان سوری ، آنها را به عقب می رانند. در چنین شرایطی، نوعی وضع نه برد و نه باخت بوجود می آید و ایران باید تصمیم بگیرد که آیا می خواهد بیشتر اقدام کند و عمیق تر اقدام کند یا خیر. ایران نمی خواهد در عرصه میدانی جنگ سوریه حضور داشته باشد. ایران ترجیح می داد در این جنگ هزینه ای نکند و به صورت مجانی به اهدافش برسد! ایران می خواهد خودش را از این ورطه خارج کند اما نمی داند چگونه این کار را انجام بدهد زیرا توانمندی های جنگی غیرمتعارف محدودیت دارد.»
وی گفت:« ایران در سوریه به اقدامات جالبی مبادرت کرده است ازقبیل اینکه یگانهایی از نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش ایران یا نیروی ویژه ارتش ایران را با هم ترکیب کرده است و یگانهای ویژه ای بوجود آورده است تا شبه نظامیانی را اداره کنند که از کشورهای مختلف ازقبیل سوریه و افغانستان و پاکستان و عراق هستند. این تحول جالب است اما واقعیت این است که این کادر از یگانهای تشکیل شده، کارهایی انجام می دهند و به پیشبرد امور کمک می کنند اما کمک های آنها کافی نیست. سوال مطرح این است که آیا امکان دارد در آینده در وضعی قرار بگیریم که ایران بخواهد به صورت مستقیم به مداخله نظامی در سوریه مبادرت کند و یگانهای نظامی اش را وارد سوریه کند.
ایران هرکاری که بتواند انجام می دهد تا این وضع پیش نیاید. ایران بنابه دلایل ایدئولوژیک نیز نمی خواهد نیروهای نظامی این کشور در چنین وضعی در سوریه قرار بگیرند. ایران تلاش می کند روسیه یا نیروهای حزب الله را تشویق کند تا کارهای مدنظرش را در سوریه انجام بدهند. اما مشخص نیست که آیا این نیروها توانمندی لازم برای انجام دادن کارهایی را دارند که ایران مدنظر دارد یا خیر.
ایران در عراق نیز متعاقب تهاجم آمریکا به این کشور در سال دو هزار و سه، با فرصت عظیمی برای اعمال نفوذ و شکل دادن دوباره به عراق مواجه شد تا اینکه این کشور را به متحدی قابل اتکاء تر برای خودش تبدیل کند و بتواند در این کشور، آزادی عمل بیشتری برای نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران بوجود بیاورد و این نیروها بتوانند با کنشگران محور مقاومت یکپارچه شوند.
ایران در عراق به دنبال اجرای پروژه ایرانیزه کردن عراق بوده است. ایران از چند دهه قبل این پروژه را در لبنان دنبال کرده است. حالا هم ایران این پروژه را درباره حکومت بشار اسد دنبال می کند و می خواهد دستگاههای نظامی و اطلاعاتی این کشور را تغییر بدهد تا بیشتر به تشکیلات نظامی و اطلاعاتی ایران شبیه شوند.
گروه (تکفیری-صهیونیستی) داعش توسط برنامه های ایران در یک تا دو سال آینده شکست داده خواهد شدبخش اعظم این برنامه در چند سال اخیر در عراق اجرا شده است. اما بسیاری از عراقی ها از این وضع ناراحت هستند. احتمالا گروه (تکفیری-صهیونیستی) داعش در یک تا دو سال آینده شکست داده خواهد شد. کاری که آمریکا باید انجام بدهد این است که پس از شکست خوردن گروه (تکفیری-صهیونیستی) داعش، چه وضعی برای عراق پیش خواهد آمد. بذرهای مناقشه های درون شیعیان یا مناقشه بین کردها و شیعیان یا مناقشه بین اعراب و کردها در عراق پاشیده شده است و عراقی ها با سلطه ایران بر کشورشان مخالف هستند. فعالیت شبه نظامیان شیعی تحت هدایت و رهبری ایران در عراق سبب شده است وضعی غیرقابل کنترل در بلندمدت شکل بگیرد. ایران نمی داند که در بلندمدت چنین وضعی را چگونه مدیریت کند.»