در مناظرات مهم تلویزیونی که برای انتخابات
ریاست جمهوری سال 92 ترتیب داده شده بود کاندیداها با گفتمان های کلیشه ای
خود هیچ کدام نتوانتسد نظر اساسی مخاطبان را بطور قاتع بخود جلب نمایند.
مثلا در سال 76 آقای خاتمی با طرح مسائل مهم و بدیعی مانند آزادی بیان و یا
توجه به جوانان و یا مسائلی مانند جامعه مدنی و .. نظرها را به خود جلب
نمود و در همان دور اول انتخابات با رای قاطع مردم به ریاست جمهوری رسید.
در
سال 84 هم احمدی نژاد ، هرچند شعار عدالتخواهی را یدک می کشید اما بیشتر
از شعارهای خود نان تقابل با چهره ای بنام هاشمی رفسنجانی را خورد. در سال
92 هیچ کدام از کاندیداها سخن تازه ای برای جامعه نداشتند. البته فضای
دوقطبی حساسی هم بین دو کاندیدا بوجود نیامده بود. روحانی البته موضوع
مذاکرات را مطرح نمود اما نه آنچنان که موفق به خلق یک دوقطبی کلان و حساس
در جامعه بشود . منظور او از مذاکره شاید همانا بازگشت به مدلهای راوبط
خارجی دوران خاتمی بود.
البته موضوع انرژی هسته ای و
10 سال استمرار کنش و واکنش های سیاسی ملی و بین المللی در افکار عمومی ,
سهم مهمی در اندیشه و آرای انها داشت. از این روی روحانی بیش از همه چیز بر
سر مذاکره هسته ای فوکوس نموده بود.
احتمالا
این همان اولین اشتباه استراتژیک وی بود. او ندانسته برای خلق یک دوقطبی
جذاب برای رای دهندگان همه چیز را به موضوع تهدیدات پرونده هسته ای و نیز
تحریم های ناشی از آن منتسب می نمود امری که بعد از انتخاب وی بعنوان ریاست
جمهوی نیز تداوم داشت.
این خط فکری به شدت
توسط خود وی و نیز تیم سیاست خارجی او تعقیب شد. نتیجه و خروجی مهم این
پیگیری همانا ربط دادن تمامی مشکلات کشور به موضوع هسته ای بود.
به
هر حال روحانی برای نجات مردم از وضعیت اقتصادی بدی که در سالهای 90 به
این سو گرفتارش شده بودند می بایستی شعار رهایی سر می داد. او برحسب آنچه
قابل پیش بینی بود همه مشکلات را چون بر اساس برنامه هسته ای ایران تحلیل
می کرد لابد رهایی از این مشکلات را به موضوع مذاکرات هسته ای گره می زد. و
این گونه بود که روحانی آب خوردن مردم را هم به برجام مرتبط نمود.
در
حالی که اغلب کارشناسان معتقدند این گونه نیست و شاید کمتر از 30 درصد
مشکلات کشور ناشی از تحریم های تبعی انرژی هسته ای باشد. به فرض اینکه
مذاکرات و برجام می توانست سایه این 30 درصد مشکلات شوم را از سر کشور
برهاند مابقی این مشکلات که اصلا ربطی به برجام و انرژی هسته ای ندارند
چگونه بایستی حل و فصل گردند.
تحریم هایی که بدون ارتباط با برجام بوده و
حتی در صورت نتیجه بخشی برجام نیز دولت کاری بری رفع آنها نمی توانست
انجام بدهد. در واقع دولت با اصرار بیجا برای ارسال این پیام برای قاطبه
مردم که تمامی مشکلات در صورت رجام یافتن برجام حل خواهد شد، توقعات جامعه
را به شدت بالا برده و خود به دست خود چاهی برای افتادن دولت در آن کنده
است.
از این روی با عهدشکنی امریکا که بسیاری از کارشناسان بر تحقق آن
بشارت مید ادند دست دولت برای اقناع مردم بسیار خالی تر از گذشته است .
شاید البته روحانی درست می گفت اکنون حتی آب خوردن مردم هم به برجام مربوط
شده است.