جنایات ارتش میانمار علیه مسلمانان این کشور جزو معدود مسایلی است که همه مسلمانان علیرغم جنگ هفتاد و دو ملتی که بین آنهاست ، زیر یک پرچم حمع کرده است . علاوه بر مسلمانان کشورها و ملت ها و مهمتر از آن ، نهادهای غیردولتی زیادی اقدامات ارتش این کشور را محکوم کرده اند .
دیروز در سازمان ملل به پیشنهاد کمیته سوم مجمع عمومی به پیشنهاد عربستان ، قطعنامه ای را به رای گذاشت تا ضمن آن جنایات دولت میانمار محکوم گردد. دولت ایران در این رای گیری شرکت نکرد . البته بنا بر اطلاع رسانی نبود اما به مدد فصای محازی فراگیر ، افکار عمومی از این موضوع آگاه شده و به طرح سوالات اساسی انجامید .
سخنگوی وزارت خارجه، به فاصله یک روز ضمن ارسال یادداشت رسمی، رای مثبت ایران به قطعنامه را هم علنی کرد.
موصوع مهم و مورد توجه افکار عمومی این است که آیا سیاست خارجی ما بر اساس منافع ملی تنظیم میشود یا بر اساس ایدئولوژی.
برخی ها هم البته جمع هردو را محال ندانسته و معتقدند کشور ما بر مبنای تجمیع این دو مولفه سیاست خود زا تنظیم می کند.
حال دوباره موضوع رای ندادن به قطعنامه را واکاوی می کنیم.
برخی ها دلیل عدم رای به قطعنامه را اینچنین بیان می کنند .چون این کمیته چندوقت پیش به پیشنهاد کانادا قطعنامه ای حقوق بشری علیه ایران صادر کرده است ، اگر ایران در این رای گیری مشارکت میکرد ، تلویحا این کمیته را برسمیت شناخته ، زمینه سو استقاده های بعدی فراهم میشد .
این استدلال ضعیف است .اگر مبنا این باشد ، چرا علیرغم دهها قطعنامه سورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل علیه کشورمان در توافق برجام بدنبال کسب قطعنامه شورای امنیت بودیم ؟
چرا مجمع عمومی که در سال ۱۹۴۷ به تشکیل کشور جعلی اسراییل رای مثبت داد را برسمیت میشناسیم و...؟
ثانیا اگر این استدلال صحیح بود ، نامه رسمی پشیمانی از عدم رای چه بود؟ آیا می ارزید با این رای ندادن هزاران تهمت کشورهای مسلمان و حتی غربی را به جان بخریم که چرا علیه ظلم آشکار رای نداده ایم؟
حال با محوریت این واقعه سیاسی مبنای سیاست خارجی را هم در بوته بررسی قرار میدهیم
اگر نگاه ما ایدئولوژیک است ، بهتر است رابطه اقتصادی مان با چین کاهش یابد . شاهدیم که در چین ، مسلمانان اویغور این کشور زیر شدیدترین ضربات امنیتی و سیاسی و تمدنی قرار دارند.ایدولوژی ما نفی ظلم است و دفاع از مظلومین.
می دانیم که حامی اصلی دولت میانمار هم چین کمونیستی است. و این در حالیست که میزان واردات ما از چین هرسال با رشد بیست درصدی مواجه است و این نافی ایدولوژی ماست.
اگر مبنای سیاست خارجی ما منافع ملی ماست، بازهم این حد از تساهل نسبت به چین تهدید کننده امنیت ملی ماست . کشورهای اسلامی و بازار بزرگ این کشورها را بخاطر چنین موضوعاتی از دست میدهیم.
هرچند باید پذیرفت، سیاست خارجی در ظرف بسیار بزرگی از رویدادهای پیچیده و ظریف متبلور میشود اما لازم است این نکته همواره مورد توجه باشد که تناقضات در اعمال سیاست خارجی، بسیاری از کنش های دولت در عرصه داخلی را هم با تفسیرها و تعبیرهای متفاوتی همراه خواهد نمود که میتواند نقش مخربی برای انسجام ملی ایفا نماید.
غلامرضا منصوری