به گزارش تابناک تبریز، اخیرا با افزایش سفرهای خارجی به برخی کشور ها و بازار سیاه شکل گرفته در تورهای مسافرتی روبرو هستیم به گونه ای که تمامی ظرفیت پرواز های انجام گرفته از ایران به مقصد برخی کشورها مثل مالزی و تایلند پر بوده و نمیتوان بلیط این پروازها را خریداری نمود.
با پرداخت هزینه به تورها جهت تامین هزینه های سفر خارجی، منابع ارزی از کشور خارج میشود. بد تر از آن در سالیان اخیر با پرداخت یارانه ارزی به مسافران کشورهای خارجی، باعث شده تا تقاضا برای سفر به کشورهای خارجی و روند خروج ارز از کشور افزایش یابد.
دولت برای اصلاح این وضعیت، عوارض خروج از کشور و میزان ارز مسافرتی را کاهش داد؛ شواهد نشان می دهد که این تصمیمات دولت راه به جایی نخواهد برد، چون میزان و قیمت ارز مسافرتی، همچنان به گونه ای است که سفر به برخی کشورها، نه تنها هزینه ای در پی نخواهد داشت بلکه سودآور نیز هست.
به عنوان مثال دولت برای سفر به کشورهای نزدیک مثل ترکیه 500 یورو و کشورهای دور مثل تایلند به هر مسافر 1000 یورو ارز مسافرتی پرداخت می کند. قیمت هر یورو دولتی حدود 5 هزار تومان می باشد. بنابراین هر فرد مسافر برای دریافت 1000 یورو 5 میلیون تومان پرداخت می کند. اگر فرد مسافر هزار یورو خود را به بازار آزاد عرضه کند، از آنجا که قیمت هر یورو در بازار آزاد حدود یازده هزار تومان می باشد، ۱۱ میلیون تومان عاید فرد خواهد شد. یعنی دولت برای هر مسافر تایلند 6 میلیون تومان یارانه ارزی پرداخت می کند.
تحقیقات میدانی صورت گرفته توسط تیم اقتصادی تابناک تبریز حکایت از این واقعیت دارد که برخی تورها در اوایل بازار نابسامان ارز حتی به صورت رایگان فقط با اخذ امتیاز ارز مسافرتی مراجعه کننده اقدام به پذیرش مسافر کرده و مبلغ زیادی را به جیب زده اند و برخی افراد سود جو در اقدامی بالاتر با تدارک مسافرت های کاذب اقدام به خرید بلیط رفت و برگشت برای خانواده یا نزدیکان در تعداد های مثلا 10 نفره به کشورهای مورد نظر نموده و با همان هواپیما در همان روز از فرودگاه کشور مورد نظر بازگسته و با فروش ارز مسافرتی اخذ شده سود کلانی میکنند.
روزنامه دنیای اقتصاد در این باره گزارش داد: به‌منظور برآوردی از مجموع کل ارز مسافرتی تخصیص داده شده در چندماه اخیر، فرض میشود که رشد تعداد گردشگران خروجی در ۴ماه نخست سال‌جاری نسبت به ۴ماه نخست سال ۹۶، به‌میزان رشد تعداد گردشگران خروجی در ۴ماه نخست سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ بوده است.
بنابراین و با توجه به اینکه سیاست تخصیص ارز مسافرتی از تاریخ ۲۲ فروردین نیز ابلاغ شد به‌طور تخمینی می‌توان تعداد گردشگران خروجی از کشور که تا پایان تیرماه ارز مسافرتی دریافت خواهند کرد را ۲ میلیون و ۴۷۵هزار نفر دانست.
مطابق این سیاست، ارز مسافرتی برای یک بار سفر در سال به میزان ۱۰۰۰ یورو پرداخت میشود و این رقم برای مسافرانی که به کشورهای هم‌مرز و کشورهای مشترک‌المنافع به غیر از عراق سفر میکنند ۵۰۰یورو است.
بنابراین و با توجه به توزیع سفرهای خروجی ایران میان کشورهای جهان و لحاظ کردن میزان ارز مسافرتی دریافتی به تناسب مقصد، می‌توان گفت به‌طور میانگین هر نفر حدود ۵۵۰ یورو ارز مسافرتی دریافت کرده است.
به این ترتیب اگر حتی ۱۰ درصد از این تعداد را گردشگرانی در نظر بگیریم که بیش از یک سفر در سال داشته‌‌اند و تنها برای بار نخست ارز دریافت کرده‌اند، مجموعا و تا پایان تیر دولت رقم هنگفت یک میلیارد و ۲۲۵ میلیون یورو را از منابع ارزی خود برای تأمین ارز مسافران خارجی اختصاص داده است.
در این میان، با توجه به اختلاف ۴ هزار تومانی یورو در بازار آزاد و نرخ دولتی آن، می‌توان چنین ادعا کرد که دولت در ۴ماه نخست امسال و در اوج شرایط نابسامان اقتصادی و ارزی، ۴ هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان از بودجه خود را به پرداخت یارانه‌ای برای سفر به کشورهای خارجی اختصاص داده است.
این در حالیست که هیچگونه تقسیم بندی و اولویت بندی در خصوص ماهیت تجاری، علمی، ورزشی و تفریحی سفر ها جهت اختصاص این ارز مسافرتی لحاظ نکرده است.
اعداد و ارقام فوق به روشنی ناکارآمدی سیاست ارز مسافرتی و حجم اتلاف منابع محدود ارزی کشور به‌موجب آن را نشان می‌دهد.
از طرفی و از آنجا که حق سفر از حقوق اولیه انسان‌ها محسوب میشود و برخی از سفرهای خارجی ایرانیان سفرهایی ضروری هستند و نمیتوان مانع از آنها شد، کارشناسان بر این موضوع تاکید دارند که دولت باید تخصیص یارانه ارز مسافرتی را قطع کند و با آزادسازی بازار یا ایجاد سازوکار تهیه ارز سفر به نرخ بازار دوم ارز، دست‌کم اجازه تهیه ارز به نرخ بازار دوم را به گردشگران بدهد. به این ترتیب دیگر میزان عظیمی از بودجه و منابع ارزی کشور اتلاف نخواهد شد و هر مسافر خارجی متناسب با توان مالی و نیاز خود میتواند ارز سفر خود را تامین کند.
بی شک دولت خود بهتر از همگان آگاه هست که ذخیره ارزی کشور در ایام کنونی با توجه به اتخاذ تحریم های وسیع تر ظالمانه علیه ملت ایران، بیشتر باید سیانت شود و این ذخیره ارزی که بدون هیچ بازدهی در ارز مسافرتی هزینه میشود و ماحصلش جز ایجاد بنگاه های فساد و رانت و استفاده ناعادلانه از یارانه دولتی نمیباشد میتواند در عرصه های مهمی همچون تامین کالاهای اساسی و دارو و تولید اشتغال پایدار هزینه شود تا تمامی مردم از آن بهره مند شوند و فرصت کسب ثروت های بادآورده با اتکا به رانت و اشغال کاذب گرفته شود.