دکتر شکرالله سلمان‌زاده در همایش بزرگداشت روز ملی مبارزه با سل در دانشگاه علوم پزشکی اهواز برگزار شد، اظهار کرد: اگر با این شرایط جهت مبارزه و کنترل بیماری سل اقدام کنیم، تا سال 2050 نمی‌توانیم بیماری را حذف کنیم.
به گزارش"تابناک" وی تصریح کرد: در سال 1992 سازمان جهانی بهداشت برنامه‌های زیادی برای کنترل بیماری سل داشتند که در آن زمان 9 میلیون نفر آلوده به بیماری سل بودند اما در سال 2017 تعداد مبتلا به بیماری سل به 10 میلیون نفر رسید.
سلمان‌زاده گفت: شاید در زمینه درمان بیماری سل موفق بوده‌ایم، اما هنوز در کشف بیماری مشکل وجود دارد. و هنوز این جمله ساده که "هر کس بیشتر از دو هفته سرفه کرد یا خلط خونی داشت، باید از نظر بیماری سل بررسی شود" به خوبی مورد توجه قرار نگرفته است و این موضوع موجب می‌شود افراد مسلول تحت عناوین مختلف از جمله آلرژی در جامعه بمانند.
این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری گفت: در سال 2017، 10 میلیون نفر بیمار مبتلا به سل در جهان کشف شد که 5.8 میلیون نفر مرد و 3.2 میلیون نفر زن و یک میلیون نفر کودک بودند که 230 هزار کودک جان باختند. در این سال در مجموع 1.6 میلیون نفر جان خود را بر اثر این بیماری از دست دادند که 300 هزار نفر از این تعداد مبتلا به HIV بودند.
وی گفت: هنوز اصلی‌ترین عامل بیماری‌های عفونی که موجب مرگ و میر می‌شوند، سل است. در سال 2017 نسبت افراد مبتلا به بیماری سل که در اثر این بیماری جان خود را از دست دادند، 16 درصد بوده است که نسبت به سال 2000، 23 درصد کاهش یافته است.
سلمان‌زاده گفت: امروزه هر کس با بیماری سل مواجه می‌شود، باید از نظر HIV نیز مورد بررسی قرار گیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: 30 کشور با بار بالای بیماری سل، 87 درصد موارد سل را به خود اختصاص داده‌اند که دو سوم این میزان در هشت کشور جهان وجود دارد.
وی بیان کرد: در سال 2017، 558 هزار مورد جدید با مقاومت در برابر داروی ریفامپین که داروی اصلی بیماری سل است، وجود داشته‌اند.
سلمان‌زاده گفت: خوشخبتانه بین سال‌های 2000 تا 2018 با درمان مؤثر 54 میلیون نفر جان خود را از مرگ ناشی از بیماری نجات دادند. میزان موفقیت درمان بیماری در سال 2016، 83 درصد بوده است.
این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری با بیان اینکه همه 10 میلیون مورد جدید سل کشف نشده‌اند، گفت: تنها 6.4 میلیون نفر از 10 میلیون مورد جدید بیماری سل شناسایی شده‌اند یعنی عدم گزارش‌دهی بیماری سل توسط 3.6 میلیون بیمار.
وی با بیان اینکه متأسفانه در اختصاص بودجه مبارزه با بیماری سل نیز اتفاق نظر وجود ندارد، گفت: زمانی که می‌گوییم سیمای بیماریها به بیماری غیرواگیر تغییر کرده است، حتی در وزارتخانه فکر می‌کنند که دیگر بیماری‌هایی از جمله سل یا مالاریا باید فراموش شوند.
سلمان‌زاده گفت: در حال حاضر بروز بیماری سل در ایران نسبت به کشورهای همسایه بهتر است و 14 در 100 هزار نفر است اما میزان ابتلا در خوزستان بیشتر از این رقم است.
این متخصص بیماری‌های عفونی و گرمسیری عنوان کرد: متأسفانه برخی از کشورها به طور عمد بیماری‌های عفونی را کنترل نمی‌کنند تا میلیاردها دلار منابع مالی را از سازمان جهانی بهداشت دریافت و صرف هزینه‌های دیگر کنند.
وی گفت: خوزستان جزو استان‌های با بروز بالای بیماری سل است که به این دلیل دانشگاه علوم پزشکی اهواز جزو کمیته فنی سل است تا به جایگاه بهتری در مبارزه با این بیماری برسیم.
سلمان‌زاده با اشاره به اقدامات مورد نیاز برای کنترل بیماری سل گفت: ارتقای روش‌های تشخیص بیمار، دسترسی همگانی به خدمات تشخیص و درمان، غربالگری سل فعال و سل نهفته در گروه‌های پرخطر، شناسایی و به کارگیری ابزارهای جدید اعم از واکسن و داروهای جدید برخی از موارد مورد نیز جهت کنترل و مبارزه با بیماری سل است.
وی با اشاره به چگونگی انتقال بیماری سل گفت: فرد مبتلا به سل ریوی می‌تواند از طریق صحبت کردن، خندیدن، سرفه یا عطسه بیماری سل را به دیگران منتقل کند و ممکن است بیماری در فرد گیرنده به بیماری فعال تبدیل شود.
در ادامه دکتر سیدمهدی حسینی‌زاده اظهار کرد: فعالیت‌هایی که در راستای مبارزه با سل انجام شده کفایت نمی‌کند و سازمان جهانی بهداشت متوجه شده است که فعالیت‌ها درخصوص کنترل بیماری سل که هنوز به عنوان مرگ‌آورترین بیماری عفونی بشر شناخته می‌شود و موجب از بین رفتن سرمایه اجتماعی و مالی می‌شود، کافی نیست.
وی گفت: بعد از اقداماتی که در بحث کنترل بیماری سل انجام شده است، دنیا به این نتیجه رسیده است که باید از تمام اهرم‌ها از جمله اهرم‌های سیاسی و اجتماعی استفاده شود تا منابع مالی خوبی جذب و برنامه‌های کنترل بیماری را پیش ببریم. همچنین با انتقال اطلاعات کافی مردم را آشنا کنیم تا از سلامت خود مراقبت کنند.
سرپرست معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: باید تا سال 2050 بیماری سل ریشه‌کن شود و حداقل بروز این بیماری به یک مورد در یک میلیون نفر برسد.
حسینی‌زاده بیان کرد: در حال حاضر یک‌سوم جمعیت جهان آلوده به میکروب سل هستند و در خطر ابتلا به سل قرار دارند.
وی افزود: هر ساله حدود 9 میلیون نفر به سل فعال مبتلا می‌شوند و حدود پنج میلیون نفر بر اثر این بیماری جان می‌دهند.
سرپرست معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز عنوان کرد: مبارزه با بیماری سل نیازمند عزم جدی و منابع زیادی است. بنابراین یک سرمایه‌گذاری هدفمند می‌تواند به جلوگیری از هدررفت منابع مالی و پیشگیری از مرگ‌های زیادی منجر شود.
همچنین دکتر محمد علوی اظهار کرد: آمار نشان می‌دهد که در 20 سال گذشته، 9 میلیون نفر در جهان مبتلا به سل بوده‌اند اما پس از چند سال میزان بروز به 10 میلیون نفر رسید که این آمار نشانگر این است که بروز بیماری سل کاهش نیافته است.
وی تصریح کرد: اگر می‌خواهیم به اهداف‌مان در زمینه بروز بیماری سل برسیم، باید الزامات مبارزه با سل رعایت شود.
رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: سل مانند یک گلودرد چرکی نیست. سل یک بیماری رفتاری است. در حال حاضر بیشتر موارد بروز بیماری سل در حاشیه شهرها است. یعنی این مناطق مستعد بیماری سل هستند. عوامل متعددی از جمله فقر، تراکم جمعیت و نبود امکانات در حاشیه شهرها موجب بروز چنین بیماری‌هایی شده است.
علوی عنوان کرد: سل ارتباط تنگاتنگی با اعتیاد تزریقی دارد و اعتیاد تزریقی نیز یک بیماری رفتاری است.
وی بیان کرد: در حال حاضر مشکل ما سل مقاوم است که در معتادان تزریقی وجود دارد. 25 درصد از سل‌های دنیا در زندان‌ها رخ می‌دهد زیرا در فضای کوچک، جمعیت زیادی زندگی می‌کنند و اگر یک فرد مبتلا شود، افراد زیادی به این بیماری مبتلا می‌شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: در کتاب‌ها بیان می‌شود که یک بیماری سلی تنها می‌تواند 10 تا 15 نفر را مبتلا کند اما این عدد در بعضی شرایط متفاوت است به طوری که در یک مطالعه مشخص شد که یک بیمار سلی در یک سفر دریایی 420 نفر را به این بیماری مبتلا کرده بنابراین در فضای بسته که آلودگی، فضا را در بر می‌گیرد، احتمال انتقال بیماری بیشتر است.
علوی با بیان اینکه سل با زندگی بشر عجین شده است و سابقه این بیماری به 4500 سال قبل از میلاد مسیح برمی‌گردد، گفت: بانک جهانی جمعیت اعلام کرده هزینه‌‌ای که سل بر دنیا تحمیل می‌کند، به میزان تعطیلی 10 کارخانه بزرگ دنیا است.
وی عنوان کرد: باید همه مسئولین کشور باید برای مبارزه با سل همراهی کنند و از نظر اعتبارات نیز مشکل خاصی نداشته باشیم. درمان سل زمانی موفق است که انسان‌ها برای کنترل سل فداکاری کنند.
رئیس مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: یکی از کارهای مورد نیاز برای مقابله با سل، بالا بردن دانش‌مان است. همچنین باید مهارت مراقبت از بیماری سل را فرا بگیریم.
علوی ادامه داد: فردی که در رابطه با بیماری سل کار می‌کند، کارش تنها تجویز دارو نیست بلکه باید با اطرافیان بیمار و مسئولین جامعه ارتباط برقرار کند و از طریق این مهارت جهت مبارزه با بیماری سل اقدام کند. همچنین باید این فرد مدیر خوبی باشد و همه ظرفیت‌ها را به سمت اهداف خود پیش ببرد. اگر کسی می‌خواهد در زمینه بهداشت کار کند، باید در قلب‌ها فرو برود.
وی گفت: آمار بروز سل 14 در 100 هزار نفر عنوان می‌شود. اما بیماری سل آن گونه‌ای که گزارش می‌دهد، نیست، زیرا تنها 50 درصد موارد سل را تشخیص می‌دهیم. یکی از علت‌های کاهش موارد تشخیص این است که ما به دنبال بیمار نمی‌رویم و بیماری کسانی تشخیص داده می‌شود که خودشان مراجعه کرده‌اند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: باید برای پیدا کردن تعداد واقعی بیماران مبتلا به سل مراکز بهداشت را بررسی کنیم و بببینیم بیماری که مراجعه کرده، تنها دارو دریافت کرده است و آزمایشی از وی انجام شده است یا نه.
علوی با تأکید بر لزوم مراقبت از بیماران مبتلا به سل برای رسیدن به اهداف مبارزه با این بیماری گفت: در حال حاضر از نظر اجتماعی، سل یک انگ است. بنابراین باید با خانواده یک بیمار صحبت شود و توصیه‌های لازم در این زمینه انجام شود. همچنین باید بر مصرف داروی بیمار نظارت شود زیرا بسیاری از زندانیان مبتلا به سل داروهای خود را مصرف نمی‌کنند تا به دلیل این بیماری از زندان آزاد شوند.
وی بیان کرد: در حال حاضر موارد زیادی توقف مصرف دارو بین بیماران مبتلا به سل وجود دارد که در این شرایط نظارت بر مصرف دارو ضروری است.
بیماری سل، مدیریت، تشخیص، درمان، نظارت بر درمان و نظارت بر عوارض و نظارت بر پیگیری بیمار را می‌طلبد و حتی بعد از درمان بیمار باید مراقبت‌های لازم انجام شود.
