از شهید سلیمانی نقل شده که در جمع ائمه جمعه گفته است تعریف واقعی مسجد بنا و ساختمان فیزیکی آن نیست بلکه هر کجا عده ای گرد هم‌ می‌آیند تا نماز بر پای دارند و در برابر خداوند سر سجده بر زمین بگذارند آنجا مسجد است.
کد خبر: ۸۳۵۶۸۰
تاریخ انتشار: ۱۴ فروردين ۱۳۹۹ - ۱۵:۱۵ 02 April 2020

از شهید سلیمانی نقل شده که در جمع ائمه جمعه گفته است تعریف واقعی مسجد بنا و ساختمان فیزیکی آن نیست بلکه هر کجا عده ای گرد هم‌ می‌آیند تا نماز بر پای دارند و در برابر خداوند سر سجده بر زمین بگذارند آنجا مسجد است.

این تعبیر را می توانیم در تعریف مدرسه از آن شهید بزرگوار به عاریت بگیریم و بگوئیم مدرسه هر فرصت و موقعیتی است که در آن معلم و دانش آموز بتوانند با یکدیگر ارتباط علمی و تربیتی برقرار نمایند البته سند تحول بنیادین نیز بر محدود نبودن فرایند تعلیم تربیت به فضای کلاس و مدرسه تاکید دارد و ضرورت تنوع محیط‌های یادگیری را توصیه می‌کند. اینک که بحران کرونا شرایطی خاص پدید آورده است و دانش‌آموز و معلم امکان حضور فیزیکی در مدرسه را ندارند نمی توان آموزش و پرورش نسل آینده را متوقف ساخت اما معلم و دانش آموز میتوانند با بهره گیری از فناوری‌های رسانه ای با یکدیگر ارتباط برقرار و در فضای مجازی اهداف والای تعلیم و تربیت را پیگیری نمایند.

البته در عکس‌العمل اولیه صداوسیما آموزش دروس را برای دانش آموزان گسترش داد و در پی آن برخی مدارس هم از همکاران خود خواستند که با تدریس در فضای مجازی فعالیت آموزشی خود را ادامه دهند و حتی بعضا از همین طریق به صورت برخط کلاس برگزار کنند و به سوالات دانش آموزان پاسخ دهند و حضور و غیاب نمایند.

وزارت آموزش و پرورش هم با راه‌اندازی شبکه ای تحت عنوان شاد تلاش کرده است برای شرایط جدید برنامه هایی را تدارک ببیند. اما سوال اینجاست که آیا مسئولیت مدرسه و معلم محدود به همین آموزش حداقلی می شود یا آنکه در زمینه مسائل تربیتی و پرورشی هم می توان از فضای مجازی بهره برداری‌هایی کرد و فعالیت‌هایی را انجام داد خصوصا در شرایطی که گروه‌ها و اقشار مختلف مردم بسیجی وار و جهادگرانه تلاش می‌کنند تا برای برون رفت از وضعیت دشوار کنونی هر کدام سهمی را بر عهده بگیرند در این اوضاع جامعه از معلم و مدرسه چه انتظاری دارد و آنها چه فعالیت‌هایی می‌توانند انجام دهند.

از آنجا که رسالت پیامبرگونه معلمی در محدوده زمان و مکان نمیگنجد و معلم واقعی حتی در دوران بازنشستگی نیز از پا نمی‌نشیند و تلاش می کند در حد توان برای ارتقای فرهنگ جامعه ایفای نقش نماید و این سخن شهید باهنر چراغ راه معلم است که می‌فرمود در تابستان مدرسه تعطیل می‌شود اما تربیت تعطیل بردار نیست و در عمل هم یکی از دغدغه های همیشگی معلمان فاصله افتادن بین دانش آموزان و درس و مدرسه در ایام تعطیلات نوروز و تابستان می باشد اینک و در شرایط فعلی با استفاده از ابزارهای رسانه‌ای می‌توان برقراری یک" ارتباط" مستحکم و همیشگی بین دانش آموزان و مدرسه و معلم را نظام‌مند ساخت ارتباطی دوسویه پویا و روزآمد و ماندگار که حتی پس از شرایط دشوار کنونی نیز میتواند به عنوان یک پشتوانه استمرار یابد و حامی خانواده‌ها و دانش آموزان و جانشین معلم و مدرسه در غیر اوقات کلاس و مدرسه باشد و حتی بتواند آینده سازان کشور را در برابر آسیب‌های اجتماعی محافظت نماید.

نکته قابل توجه آن است که جامعه معلمان دارای پایگاه اجتماعی برجسته ای در میان خانواده ها می باشد چنانکه در نظرسنجی‌ها همواره در تراز یکی از معتمدترین اقشارشناخته شده است همین سرمایه اجتماعی و اعتماد خانواده ها به معلم و مدرسه است که می تواند به عنوان ظرفیتی ارزشمند برای برنامه ریزی و نقش آفرینی معلم و مدرسه در ارتباط گیری با خانواده ها و دانش آموزان مورد بهره برداری قرار گیرد به عنوان مثال یکی از نیازهای اصلی و تاکیدات مسئولان در شرایط کنونی ضرورت ماندگاری مردم در خانه هایشان است و مدرسه به عنوان یک نهاد مرجع می‌ تواند با پیام‌های خویش این ضرورت را گوشزد نماید و علاوه برآن با ارائه برنامه های گوناگون درسی ورزشی و پرورشی برای دانش آموزان و حتی خانواده ها به غنی سازی اوقات آنان کمک کند روشن است که این برنامه ها در صورتی توسط دانش آموزان و اولیا عملیاتی می شود که اجرای آنها هم توسط معلم و مدرسه پیگیری گردد و با توجه به همان اعتماد و محبوبیت خانواده ها اجازه این پیگیری‌ها را خواهند داد و رنجیده خاطر نخواهند شد دو موضوع مهم در ارایه برنامه به خانواده ها و دانش آموزان باید مورد توجه قرار گیرد: موضوع نخست آنکه این برنامه ها باید به منظور دستیابی به اهداف متعالی تعلیم و تربیت باشد مثلا بسیج مردم ایران در جهت جهاد سلامت فرصت مناسبی فراهم آورده است تا دانش آموزان در عرصه تربیت اجتماعی درس ایثارگری و نوع‌دوستی بیاموزند و حتی به تناسب سن خویش در این جهاد مشارکت نمایند یا در عرصه زیستی ضرورت توجه به بهداشت و سلامت فردی و اجتماعی و حفظ محیط زیست را فرا بگیرند و به سهم خود تاثیر گذار باشند.

در عرصه اعتقادی هم نگرانی‌هایی که از شیوع کرونا پدید آمده بطور طبیعی فطرت تمامی انسان‌‌ها را برای توسل بیشتر به سوی خالق هستی متوجه ساخته است و لذا میتوان قلب‌های پاک دانش آموزان را برای بهره گیری از ماه‌های شعبان و رمضان و دعا برای رفع گرفتاری تمام مردم جهان و خصوصا مردم ایران هدایت کرد مشابه اینگونه برنامه ها را می‌توان در عرصه های علمی فرهنگی و هنری و اقتصادی و... پیش بینی کرد اما موضوع دوم مشارکت محور بودن اینگونه برنامه ها است با توجه به آنکه در فعالیت‌های پرورشی راهکار و قالب مشارکت حرف اول را می‌زند و در قالب مشارکت است که انگیزه دانش آموز تقویت و خلاقیت‌ها و استعدادهایش شکوفا می‌شود .

بنابراین معلم و مدرسه باید تلاش کنند با طرح موضوعات و مسائل و گشودن میدان مشارکت و فعالیت دانش آموزان و در عین حال هدایت غیرمستقیم زمینه را برای حضور پرشور و نشاط نوجوانان و جوانان و حتی کودکان‌ فراهم‌ سازند بویژه آنکه نسل آینده ساز کشور آشنایی و مهارت فوق‌‌العاده‌‌ای در زمینه سواد رسانه ای و فضای مجازی دارد و می توان خلاقیت‌ها و دستاوردهای آنان را برای بهره گیری دیگران منعکس ساخت اگر مدرسه و معلم بتوانند زمینه مشارکت و فعالیت تمامی دانش آموزان را بر اساس استعدادهای متفاوت‌شان به خدمت تعلیم و تربیت بگیرند پایگاه اطلاع رسانی مدرسه جذابیت خواهد یافت و مدرسه و معلم جایگاه مرجعیتی خود را در دنیای ارتباطات باز خواهد یافت.

 

یادداشت؛مهندس محمود فرشیدی، وزیر اسبق آموزش و پرورش

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار