به گزارش تابناک تبریز، رفتار ابتدایی دولت های انگلیس و آمریکا در مواجهه با ویروس کرونا برای دنیا تعجب آور بود چه اینکه این دولت ها جزو دول پیشرفته دنیا محسوب میشوند و انتظارات بر آن بود که با اقدامات آنها ، نرخ ابتلا و مرگ و میر پائین تر از استاندارد جهانی باشد اما چنین نشد.
ابتدا این بیماری توسط روسای راست گرای دو کشور دست کم گرفته شد و البته بعد از دوهفته ، با فشار افکار عمومی ، هر دو تن به نوعی محدودیت ها و برخوردهای جدی با این بیماری شدند. اما این ماجرا یک ریشه فلسفی اجتماعی دارد که در این نوع کشورها بسیار تنومند است. برای توضیح این مطلب کمی در مورد اسپنسر و مکتب جنجالی اش بخواتیم.
هربرت اسپنسر ، دانشمند انگلیسی قرن نوزدهم است که هرچند جزو جامعه شناسان محسوب نمی گردید اما طرح یک نظریه علمی توسط او ، وی را به یکی از موثرین علوم انسانی بخصوص در حوزه جامعه شناسی و سیاست تبدیل نمود . اسپنسر قبل از داروین ( زیست شناس معروف که با نظریه ای با نام تکامل انواع معروف است )نظریه بقای اصلح را طرح کرده بود . خلاصه این نظریه این است که طبیعت به عنوان یک ارگانیسم زنده ( جامعه ، فرد، محیط زیست و .. همگی ارگانیسم های زنده ودینامیک هستند) از طریق حذف عناصر و موجودیت های ناقص و ضعیف خود نسبت به تقویت بنیان های وجودی خود اهتمام می ورزد . او مدعی بود ، این کار از روی حساب و کتاب است نه تصادف .
این نگرش او بخصوص اینکه ، جامعه مانند موجود زنده ای است که فعل و انفعال او موجب حذف گونه های ضعیف مانند فقرا ، بیماران ، سالمندان و .. به نفع طبقه متوسطه ، اشراف و زورمندان و نخبگان جامعه میشود ، بسیار حائز اهمیت بود و با فرهنگ انگلیسی تطبیق زیادی داشت . همین انطباق یکی از دلایل محبوبیت اسپنسر و البته متعاقبا شکل گیری یک جریان فکری فلسفی عمیق متاثر از او در انگلستان و عموما کشورهای آنگلوساکنس شد. یک بار از او پرسیدند اگر شما یک استاد دانشگاه با دهها سال سابقه زحمت و خدمت باشید ، چگونه ممکن است یک استاد جوان بیاید و جای شما را بگیرد آیا این عادلانه است ؟ گفته بود اگر من آنقدر قوی نیستم که بتوانم به لحاظ علمی بر او غلبه کنم، باید توسط سیستم حذف شوم و این ناراحت کننده نیست .
حال شاید از ترامپ و جانسون بپرسید چرا در برابر این بیماری در روزهای نخست این چنین بی خیال بودید ، پاسخ بشنوید چو این نوعی روند طبیعی طبیعت است . این ویروس بخشی از واقعیت های طبیعت است که آمده است ضعفا را به نفع اقویا حذف کند ، در این داستان چرا ما باید مداخله کنیم؟
البته معتقد نیستم ، این پاسخ ، قطعا از سوی این دو دولتمرد آنگلوساکسن شنیده خواهد شد اما ایمان دارم ، بخشی از فرهنگ این کشورها شدیدا متاثر از آموزه های اسپنسر و نظریات جنجالی اوست که امروزه در بین محافظه کاران خریداران جدی ای دارد.
غلامرضا منصوری کارشناس ارشد جامعه شناسی