یادداشت؛
دو مفهوم "همبستگى اجتماعى و مشارکت عمومى" در مطالعات اجتماعى و جامعه شناختى، از جمله مفاهیم کلیدى و برجسته به شمار می رود.
کد خبر: ۹۴۱۱۳۶
تاریخ انتشار: ۲۸ بهمن ۱۳۹۹ - ۱۱:۲۳ 16 February 2021

جامعه شناسان همبستگى اجتماعى را چنین تعریف کرده اند: « احساس مسئولیت متقابل بین چند نفر یا چند گروه که از آگاهى و اراده برخوردار باشند . به زبان جامعه شناختى، همبستگى پدیده اى را مى رساند که بر پایه آن در سطح یک گروه یا یک جامعه، اعضا به یکدیگر وابسته اند و به طور متقابل نیازمند یکدیگر هستند .»

درخصوص مشارکت نیز تعریف هاى متعددى ارایه شده است:
« مشارکت عبارت است از قبول همکارى آگاهانه و از روى میل و اراده براى رسیدن به یک هدف خاص.»
به گفته صاحب نظران، یکی از عوامل موثر در شکل گیرى نظامات سیاسى و اداره آن، مشارکت آگاهانه مردمى است. بدون مشارکت عمومى و مردمى، امکان رشد و تعالى و توسعه، یک کشور در حوزه های مختلف ممکن نیست. در تمامی مدل های سیاسی و حاکمیتی ، وحدت و همبستگى عمومى، نقش زیادی در تثبیت نظام اجتماعى و سیاسی دارد، چرا که در سایه همگرایی اجتماعى است که جوامع بشرى مى توانند با پیش بینی عکس العمل هاى دیگران ، براى آینده سرزمین خود برنامه منسجم و مدونی داشته و به روابط و تعاملات روزمرّه خویش با دیگر ملل بپردازند.
از این رو، مى توان گفت ، هر قدر وحدت و همبستگى ملى، انسجام اجتماعى، و علاقه مندى ملتى در مسیر حرکت به سوى اهداف مورد نظر یک نظام سیاسی، یعنى رشد و بالندگی و توسعه پایدار، مشابه و هم گرایانه باشد، چنین ملتى با قدرتمندی هر چه بیشتر و سریع تر از حد انتظار به اهداف و آرمان هاى متعالى و چشم اندازها و افق های بلند مدت ترسیم شده از سوى رهبران خود، خواهند رسید.
ملتى که داراى همبستگى اجتماعى و مشارکت عمومى است و از وحدت، یکدلى، یک رنگى و همدلى بهره مى برد، به راحتى با مشارکت عمومى شهروندان خویش به تحقق اهداف متعالى نظام خویش دست خواهد یافت.
از دیدگاه دین مبین و فقه اسلامی ، مشورت و تفاهم، آگاهى و بصیرت، مهربانى و مدارا، سعه صدر، یک رنگى، نوع دوستى و پیمان برادرى و... ، برای همبستگی اجتماعی و مشارکت آگاهانه و کنشگرانه مردم در جامعه اسلامی در جهت پیشرفت و ارتقاء امور دینی و دنیوی از عوامل ضروری و مهم هستند.
همچنین عواملی مانند : « سوء ظن و بدبینى نسبت به هم نوعان و هم کیشان، تهمت، بهتان و افترا، برترى جویى و خود بزرگ بینی، بخل، حسد و کینه، توجه به امیال و خواهش هاى نفسانى،نادیده گرفتن حقوق اجتماعی و سیاسی، بی توجهی به اقوام و خرده فرهنگ ها، از تهدید کنندگان همبستگى اجتماعى به شمار مى آیند .
یکی از عالی‌ترین جلوه های حق حاکمیت مردم در جوامع، مشارکت سیاسی در فرایند قانون‌گذاری و تعیین سرنوشت زندگی سیاسی و اجتماعی خویش است که این حضور حداکثری و مشارکت بالا در عرصه های سیاسی ، ارتباط مستقیم با عوامل ایجاد همبستگی های اجتماعی دارد.
هر چه قدر مردم در این نوع رفتار مدنی و مشارکت سیاسی و عمومی، حضورآگاهانه و فعال داشته باشند، به همان میزان دارای قدرت بازدارندگی بوده و از تهدیدهای درونی و بیرونی رهایی خواهند یافت .
امروز دشمنان و بدبینان داخلی و خارجی به دنبال حذف این مولفه قدرت نرم از زیست بوم سیاسی مردم ایران هستند، بنابراین نباید با برخی رفتارهای هیجانی ، ساده لوحانه و یا کینه توزانه ، میدان را برای یکه تازی و فتنه انگیزی های مزورانه، در اختیار دشمن و اپوزیسیون داخلی قرار داد.
رمز پیروزی و مانایی و پایایی انقلاب اسلامی، در همبستگى اجتماعى و مشارکت عمومى نهفته است.آن را پاس بداریم.
رسول ابراهیمی اصل
استاد دانشگاه

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار