به گزارش تابناک سمنان به نقل از فارس، مصطفی یغمائیان ظهر امروز در گفتوگو با خبرنگاران اظهار کرد: کوچ ایل سنگسری با گستره موضوع فرهنگی ناملموس متعلق به استان سمنان، شهرستان مهدیشهر به شماره ۲۰۱۲ در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس ثبت شد.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان سمنان افزود: کوچ ایل سنگسری (شیوه کوچ دوگانه ایل سنگسری) به دلیل برخورداری از ویژگیهای خاص ثبت ملی شده است.
یغمائیان با اشاره به اینکه ایل سنگسری دارای دو نوع کوچ است، گفت: یکی از انواع کوچ شامل مدتزمان طولانی چندروزه تا دوماهه است و در آن چوپانان، گلهها را از مناطق قشلاقی حاشیه شمالی کویر مرکزی از شاهراههای ویژهای عبور داده و به ییلاقات در مرتفعترین مناطق و مراتع البرز میرسانند.
وی با بیان اینکه طی مسیر از قشلاق به ییلاق و بالعکس از طریق سه ایلراه مختلف میتواند انجام شود، افزود: این ایلراهها به نامهای «تَک»، «بَند» و «میؤن بند» خوانده میشوند و به ترتیب در مسیرهای حاشیه کویر، کوهستانی و موازی جاده مشهد به تهران امتداد دارند.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان سمنان گفت: نوع دوم کوچ یا انتقال خانوارهای عشایر ایل سنگسری از شهرهای دو سوی البرز، با مرکزیت سنگسر (مهدیشهر) در این استان به این اقامتگاههای تابستانی که به زبان سنگسری «خیل» نام دارد، انجام میشود.
یغمائیان با اشاره به اینکه کوچ خانوارهای ایل سنگسری به خیل یا ییلاق در گذشته یک یا چند روز طول میکشید، افزود: کوچ امروز با ماشینآلات ظرف چند ساعت از طریق جادهها و راههای مواصلاتی کشور انجام میشود و این شیوه باعث شده است تا رکورد بالاترین میزان سواد بین ایلات کشور به ایل سنگسری تعلق بگیرد.
وی ثبت شیوه کوچ و ایلراههای بزرگ و طولانی رمهداران سنگسری در فهرست ملی را زمینهساز حفظ و حراست این سبک از زندگی که یکی از قدیمیترین شیوههای زندگی بشر است، عنوان کرد و گفت: این مهم ادامه کار به شیوه سنتی را برای گلهداران سنگسری ممکن میسازد.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان سمنان افزود: ایل سنگسری با 52 طایفه وابسته و چندین طایفه مستقل بزرگترین ایل نیمه کوچرو در البرز و کشور است.
یغمائیان گفت: حضور ایل سنگسری در قلمرو کنونی خویش از ابتدای دوره اشکانیان محتمل است و در این بازه زمانی طولانی توانسته در تولید انواع فرآوردههای لبنی و گوشت مرغوب سرآمد باشد؛ بهطوریکه 80 نوع مشتقات لبنی، 40 نوع نان و گوشت باکیفیت ازجمله قابلیتها و محصولات معروف این ایل است.
به گزارش فارس؛ مهدیشهر یا سنگسر مرکز شهرستان مهدیشهر واقع در استان سمنان، خاستگاه ایل عشایر سنگسری از شاخصترین کوچنشینان دامنههای البرز است که برای جابهجایی از ییلاق به قشلاق مسافت بیش از یکهزار و ۵۰۰ کیلومتر را طی میکنند و طی چنین مسافت طولانی توسط عشایر بیمانند است.
ثبت کوچ ایل سنگسری و گوت (سیاهچادر ایل سنگسری) از دستاوردهای برگزاری جشنواره ملی ایل سنگسری است.