این روزها مطالبه جدی و بیان آرزوی سکّاندار کِشتی انقلاب اسلامی درباره ضرورت روایت جهاد عظیم و عمومی مردمی در مبارزه با بیماری همه گیر اخیر و همچنین رزمایش مواسات و کمک مؤمنانه به نیازمندان مورد توجه اهالی فرهنگ، ادبیات و هنر قرار گرفته است تا بتوانند ضمن لبیک به این مطالبه مهم، آرزوی رهبر عزیز خود را جامه عمل بپوشانند.
تردیدی نیست همچنان که گویندگان، نویسندگان و هنرمندان در تلاشند تا مطالبه جدی رهبر بصیر خود را با بصیرت خویش پیوند زنند و این آرزو را به سمت برآورده شدن سوق دهند، عموم مردم نیز به عنوان پدیدآورندگان اصلی این جهاد عظیم و عمومی ملّی میتوانند نقشی مهم در این فعالیت ایفا کنند. به بیان دیگر عموم مردم میتوانند حتی با یک گفتار یا نوشتار ساده و خودمانی، صحنههایی را که خود در خط مقدم این ایثارگریها و مجاهدتهای اخیر شاهد آن بوده اند، ثبت و ضبط کنند تا تک تک یا مجموعه این گفتارها و نوشتارها، هم قابلیت استفاده در رسانهها و فضای مجازی را داشته باشد و به تقویت فرهنگ عمومی کمک کند و هم این که زمینه ای ایجاد کند تا نویسندگان و هنرمندان بتوانند از این روایات به عنوان ماده خام بهره بَرَند و با یک بازسازی، آفرینشی هنری یا ادبی مانند یک فیلم، قطعه موسیقی، نمایش، رُمان، داستان کوتاه، شعر، اثر تجسمی و یا مانند آن رقم زنند.
البته این مهم شاید با اعلام یک فراخوان عمومی و جمعی همراه با جایزه از سوی نهادها و دستگاههای مسؤول فرهنگی و هنری رونق بیشتری بیابد و انگیزه افراد را در به اشتراک گذاشتن حماسههای کوچک و بزرگ خلق شده یا تجربیات به دست آمده از این جهاد عمومی دوچندان کند.
همچنین روی دیگر تحقق این آرزوی رهبری در لزوم ثبت خاطرات شفاهی این جهاد عظیم با دقت در ثبت جزئیات است. در این زمینه نیز بر فرهیختگان کاردان است تا به گفتوگوی تفصیلی با افرادی که روزهای متوالی در خط مقدم این حماسه حضور داشته اند – مانند کادر درمانی، گروههای جهادی، کادر پشتیبانی و کادر مدیریتی – همت گمارند تا جلوههای دقیق تری از این جهاد عظیم عمومی نیز در تاریخ ثبت و ضبط شود.
در عین حال باید توجه داشت که حضرت آقا در توصیه راهبردی خود برای روایت این جهاد عظیم عمومی برای، نام شهید سید مرتضی آوینی (ره) را به میان آورده و به بیان شیرین، زیبا و اثرگذار وی اشارت داده اند، همان که در عنوان جاودان معظم له برای آن شهید سعید یعنی «سید شهیدان اهل قلم» نیز نمود دارد.
بر این اساس، همه آنانی که به دنبال به ثمر نشستن این مطالبه راهبردی و آرزوی آینده نگر معظم له هستند و میکوشند تا در گفتار، نوشتار یا هر اثر هنری به ثبت و ضبط این بخش از تاریخ باشکوه ایران قهرمان و انقلاب اسلامی همت گمارند، شایسته است تا بار دیگر بارزترین ویژگیهای سید شهیدان اهل قلم را با خود مرور و یا با دیگران مُحاکات کنند تا ان شاء الله بتوانند گامی با صلابت و با إتقان بیشتر در این وادی بردارند.
تردیدی نیست که سید مرتضی آوینی یکی از مردمیترین نویسندگان و هنرمندان این دیار بوده، هست و خواهد بود. «مردمداری» وی تا آن جا بود که پس از مشهور شدن نیز، همچنان به مردم میاندیشید و خود را جزء و عضوی از همین مردم میدید و خویش را با همین شاخصه تعریف میکرد.
همین مردمداری وی بود که زبان، قلم و هنرش را استقلال و صداقت بخشید و سبب شد تا وی از آلوده شدن به هر نوع سیاست زدگی در گفتار، نوشتار و یا خلق اثر هنری دور بماند.
سید شهیدان اهل قلم در عین حال در روایتهای خود از همین مردم میگفت و به میان همین مردم میرفت و تلاش داشت تا افراد، رودربایستیهای خود را کنار بگذارند و زندگی معمولی خود را روایت کنند. همین روایت به ظاهر ساده آوینی از آدمهای معمولی بود که در عین جذابیت برای مخاطب، قهرمانان دوست داشتنی میساخت و آنان را در ذهن مخاطب ماندگار میکرد.
البته حقیقت طلبی نیز ویژگی مهم دیگر آوینی بود، همان که وی را به سمت و سوی تفکر، اندیشه و مستندسازی کشاند تا این تفکر فردی بتواند مخاطبان را نیز به سیر در دنیای تفکر و اندیشه فرا خواند.
همه این ویژگیها البته از یک شناخت و معرفت کامل در کنار عشق به کار و پایبندی به یک تعهد بر میآمد، همان تعهدی که از دامنه تعهد فردی فراتر میرفت و به یک تعهد اجتماعی یا همان «مردمداری» میرسید.
و پایان بخش این نوشتار، بیان شگفت انگیزی از سید شهیدان اهل قلم خواهد بود، آن جا که انسان را از محکوم بودن در تاریخ بر حذر میدارد و او را به سازندگی در تاریخ دعوت میکند:
«اگر هنرمند نسبت به تاریخ و سرنوشت انسان و هویت فرهنگی خویش متعهد باشد، دیگر در پیله حدیث نفس خفه نخواهد شد.
بالهای پروانگی اش خواهد رست و پیله مقتضیات زمان و مکان را خواهد درید، چرا که انسان هم میتواند مُحاط در مقتضیات زمان و مکان باشد و هم محیط بر آن، انسان هم میتواند محکوم تاریخ باشد و هم سازنده آن».