حجتالاسلام محمد مهدی افتخاری که یکی از نمایندگانی است که با دیده شک و تردید به این طرح دولت نگاه می کند اظهار داشت: از دولت انتظار داریم همزمان با ارائه لایحه بودجه سال آینده و برای جلوگیری از ایجاد چالش در کشور نحوه استانی شدن توزیع یارانهها را تبیین کند تا دغدغههای مردم برطرف شود.
عضو کمیسیون عمران مجلس اعطای یارانه به تمام اقشار جامعه و مشخص نبودن جامعه هدف را از اشکالات اساسی طرح هدفمندی یارانهها خواند و افزود: در زمان شروع اجرای این طرح ملی برنامهریزی خاصی برای اقشار آسیبپذیر صورت نگرفت و یارانهها بدون برنامه بین همه توزیع شد.
افتخاری با بیان اینکه در مجلس نظریات متفاوتی جهت استانی شدن توزیع یارانهها وجود دارد عنوان کرد: عملی کردن درست این ایده کار بسیار سخت و دشواری است زیرا در صورت عدم برنامهریزی و لحاظ نکردن یکسری مسائل مهم چالشهای بسیار سختی در جامعه ایجاد میشود.
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به اینکه در این لایحه استانی شدن توزیع یارانهها در نظر گرفته شده است، بیان کرد: پیشنهاد میشود شورای برنامهریزی استان برای مدیریت استانی شدن یارانه تمهیدات لازم را بیندیشد.
محمد رضا پورابراهیمی ادامه داد: در لایحه بودجه ۹۸ ظاهرا دولت این مسئله را مد نظر قرار داده که پرداخت یارانه نقدی را استانی کند و به عنوان مثال ۱۷۰۰ میلیارد در اختیار استان کرمان باشد تا خود استان مدیریت کرده و پردرآمدها را حذف و کم درآمدها را متفاوت ببیند.
بر اساس آنچه رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در رابطه با استانی شدن یارانهها مطرح کرد و از قرار معلوم توسط دولت نیز مورد تأکید قرار دارد، چند شائبه و نگرانی وجود دارد که اشاره به برخی از آنها به نظر ضروری میرسد.
یکی از انتقاداتی که به برنامه استانی شدن یارانهها میتوان وارد کرد این است که در بیشتر استانهای کشور، شهرستانهای حاشیهای بر خلاف مراکز استان از محرومیتهای شدیدی رنج میبرند و به قدر کافی توسعه نیافته اند. در این شرایط اگر ملاک ارزیابی و رتبه بندی استانها برای توزیع یارانه وضعیت توسعه در مراکز استان باشد، در این شرایط شهرستانهایی که شرایط توسعه مناسبی ندارند، چه میشود؟
بر اساس آنچه مورد اشاره قرار گرفت، به نظر میرسد دولت و مجلس در شرایطی به استقبال استانی کردن یارانهها رفته اند که برنامه و استدلالهای دقیق و قابل قبولی برای اجرایی کردن این طرح ندارند و اجرایی شدن استانی یارانهها آن هم با ساز و کاری که رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس به آن اشاره میکند، خسارات اجتماعی فراوانی را چون افزایش نابرابریها میان شهروندان به وجود خواهد آورد، به ویژه به این دلیل که میدانیم مرزهای استانی در ایران، بیش از آنکه منطبق بر جغرافیا و تفاتهای اقلیمی باشد، ناظر بر رویکردهای سیاسی و امنیتی است که شباهتهای فراوانی را میان بسیاری از استانهای همسایه در بسیاری از شاخصها ایجاد کرده است.
کلاه گشاد یارانه ای دولت بر سر مناطق محروم !
اما آنچه که تاکنون از طرف منتقدان گفته شده است به نظر می رسد از جامعیت خوبی برخوردار نیست ! چرا که به نظر می رسد دولت بنا ندارد تغییری در میزان و تعداد افراد دریافت کننده یارانه ایجاد کند . بلکه بر این عقیده است که یارانه همه نفرات یک استان را به استان واگذار کند و تنها کاری که استان ها انجام می دهند ، مدیریت پرداخت است به این نحو که اگر استانی مانند کهگیلویه و بویراحمد 700 هزار نفر جمعیت داشته باشد ، همان میزان یارانه 700 هزار نفری برایش از طرف دولت تامین اعتبار می شود و این مدیران مربوطه در کهگیلویه و بویراحمد هستند که تصمیم می گیرند بر اساس مستندات خود به چه تعدادی از این 700 هزار نفر یارانه پرداخت کنند که نکته اصلی و بسیار حائز اهمیت برای استان های محرومی مانند کهگیلویه و بویراحمد از همین جا شروع می شود.
دولت اعلام کرده است که استان ها می توانند با مدیریت درست توزیع یارانه ها و حذف افراد برخوردار از این میزان پرداخت نشده به عنوان اعتبارات عمرانی استفاده کنند حال آنکه عملا در مناطق محروم به نسبت دیگر مناطق برخوردار اگر درصد گیری کنیم ، منابع ناچیزی برای تخصیص اعتبارات عمرانی باقی می ماند.
برای روشن شدن این عیب اساسی و متضرر شدن استان های محروم ، باید گفت اکثریت قریب به اتفاق افراد مناطق محروم مستحق دریافت یارانه اند و چیزی برای استان برای تخصیص به عنوان اعتبارات عمرانی باقی نمی ماند اما در استان های برخوردار برعکس ، دست مدیران برای حذف افراد بیشتری باز است و بنابر آن می توانند اعتبارات عمرانی بیشتری را در اختیار داشته باشند! و نکته مهمی که همه از آن غافل مانده اند همین است که دولت دارد به افزایش اختلاف توسعه ای در مناطق مختلف کشور عمدا یا سهوا کمک می کند!
موضع نمایندگان کهگیلویه و بویراحمد و دیگر مناطق محروم چیست ؟
اما نکته دیگر که برای استان کهگیلویه و بویراحمد بسیار حائز اهمیت است این است که نمایندگان استان که اتفاقا برخی از آنان اکنون در کمیسیون های مهمی قرار دارند و قدرت اثرگذاری بر تصمیمات دولت و نمایندگان مجلس را دارند چه واکنشی نشان خواهند داد؟ آیا این نمایندگان توانایی تشکیل جلسات بحث وبررسی مشکلات این لایحه دولت برای مناطق حروم با نمایندگان استان های کمتر توسعه یافته را دارند ؟
بی شک مردم استان کهگیلویه و بویراحمد و دیگر مناطق محروم از نمایندگان خود این انتظار را دارند که در این خصوص از حق موکلان دفاع کنند و اجازه ندهند به صورت قانونی و با گذر طرحی از زیر نظر آنان اختلافات توسعه ای در مناطق مختلف کشور بیشتر و بیشتر شود!